HI-FI nin türkçe karşılığı yüksek sadakat yani kalite anlamındadır. uzantısı (HIGH-FIDELİTY) dir. hıgh yüksek,fidelity ise sadakt,kalite anlamındadır.
İngilizce High-Fidelity (Yüksek Sadakat) kelimelerinin kısaltması olan HI-FI, hatalı kullanımı nedeniyle, günümüzde gerçek anlamını yitirmektedir. Alman DIN 45500 standardına göre saptanan standard değerler ile HI-FI, insan kulağına gerçeğine en yakın biçimde ses ve müziğin ulaştırılması amacına yönelikdir. Öte yandan %0,01 Harmonik Distorsiyon ve 500kHz'e kadar çıkan üst frekans sınırı gibi teknik başarıların uygulanmasıyla da gereksiz bir şekilde abartılmaktadır. Halbuki, insan kulağı %1'lik Harmonik Distorsiyonu ve 16kHz'den yukarı sesleri algılayamadığından, yukarıda belirtilen özellikler tümüyle özenti ve lüksten öte bir anlam taşımamaktadır.
Amerikan standartları, elektronik cihaz yapımcılarının isteklerine uygun olarak düzenlendiklerinden, yapımcıların isteklerinden çok kullanıcılara önem veren Alman DIN standartları HI-FI kavramının kötüye kullanılmasına bir engel oluşturmaktadır. Bunlara rağmen, standartlar ile, günümüz teknolojisi sayesinde ulaşılan yüksek kalite arasında oldukça büyük farklılıklar vardır ve yapımcıların ortaya attıkları bu ileri düzeydeki teknik özellikler tüketimi körüklemek amacıyla kötüye kullanılmaktadır.
Örneğin, DIN standartlarına göre bir mikrofon 250Hz-8kHz band aralığında < %1, bir amplifikatör (kuvvetlendirici) 40Hz-12,5kHz aralığında <%1 ve bir hoparlör 250Hz-1 kHz aralığında %3 ile 2kHz'den yukarıda %1 Harmonik Distorsiyon içere bileceği belirtilmiştir. Buna göre %0,01'lik bir Harmonik Distorsiyonun ne derece lüks olduğu görülmektedir.
Amplifikatörün, HI-FI bir sistemin kalbi olarak kabul edilmesi doğaldır. Ancak bu sistemin çalıştırdığı hoparlörler, eğer %10'luk bir Harmonik Distorsiyon oluşturuyorsa, amplifikatörün kendi harmonik distorsiyonunun %1 hatta %0,01 kadar olması tümüyle anlamsız kalır. Teyp, pikap, hoparlörler ve insan kulağı 12 ya da l6kHz'de ümitsiz çabalar göstermeye başlamışken, amplifikatörün frekans karakteristiğinin 100kHz'e kadar düzgün olmasının ne anlamı kalır ? Ayrıca, bu derece geniş bir frekans bandı, yüksek frekanslı osilasyonlara da neden olabileceğinden, anlamsızlığının yanı sıra olumsuzluğu da söz konusudur.
Hoparlörlerden çıkan seslerle, odada oluşan duran dalgalar, en düşük değerli frekansların, duvar yakınlarında en kuvvetli olarak oluşmasına neden olurlar. Bir hoparlörü, odanın bir köşesine koyar ve siz de odanın diğer köşesinde dinlerseniz 6dB kadar bir kazanç elde edersiniz...
Pratikte çok basit bir hesaplama yapılabilir. 900 sayısı, dinleme yapılan odanın girinti ve çıkıntıları dikkate alınmaksızın en uzun kenarının boyuna bölünerek, bu odada dinlenebilecek en düşük ses frekansı bulunabilir. Bu hesap şekline göre, örneğin, 18m uzunluğundaki bir salonda 50Hz'in altındaki frekanslar, ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın, salonun kendisi tarafından yok edildiğinden, dinlenemez.
7m uzunluğundaki bir odada ise, karakteristik 130Hz'de düşmeye başlar. Doğal olarak, bundan başka etkenler de frekansa etki ederler ama, ne olursa olsun, bu büyüklükteki oda ve salonlarda 40Hz'in altındaki sesleri elde etmeye uğraşmak, sorumsuzluğun ta kendisidir. Böyle ortamlarda DIN standartlarındaki -3dB düşme ile 30Hz'i gerçekleştirmeye çalışmak da boşuna çabadır.
Düşük frekansların ölçüldüğü akustik ölçüm odaları, duran dalgaların oluşmaması için, duvarları birbirlerine hiç bir şekilde paralel olmayacak biçimde yapıl maktadır. Böylece, ölçüm duyarlığı yükseltilmiş olmaktadır. Normal oturma odalarında da, mobilya ve dolapların böyle bir etkisi olmaktadır fakat, duvarlar gene de birbirlerine paraleldir.
Hoparlörlerin yerini iyi seçerek, daha farkiı bir düzen gerçekleştirilebilir. Philips laboratuarlarında yapılan ölçümlerde, iplerle tavandan sarkrtılarak serbest asılı ho parlörlere göre, yere konulan bir hoparlörden 3dB kazanç elde edildiği görülmüştür. Aynı hoparlör sistemi duvara konulduğunda 3dB daha kazanç sağlanmıştır. Hoparlör bir köşede yere konulduğunda ise elde edilen kazanç, tavandan sarkıtılarak serbest asılan hoparlöre göre 9dB dir.
Yukarıdaki sonuca göre, hopariör satın alacak arkadaşların, kendilerine din letilen hoparlörlerden pahalısının köşede ve diğerinin ise yerde olmamasına dikkat etmelerini öneririz. Belki pahalı hoparlörün düşük ferkans verimi daha iyidir ama, bu yerleştirme düzeninde 6d8'lik bir aldatmaca vardır.
Bütün bu yukarıda anlattıklarımızın ışığıında aşağııdakl önerlleri ııerebiliriz:
Kafanızı boş fikirterden temizleyin ve şu gerçekleri unutmayın, 100-200kHz'e kadar yükselen bir üst frekans sınırı saçmadır ve saçma olduğu kadar zararlı da olabilir. 40Hz'in altındaki frekansları bir oturma odasında elde etme olanağı yoktur. Aslında dikkatinizi gereğinden daha iyi olan teyp, pikap ve amplifikatörden, üvey evlat muamelesi gören hoparlörlere çevirin. Kötü bir sistem ile çok iyi bir hoparlör, günümüzde genellikle yapıldığı gibi, bunun tersinden daha iyidir. Alçak ses frekanslarını elde etmek için kendinize daha büyük bir ev ve salon arayın ya da hiç değilse odanızın en uygun yerlerine koyun.
Günümüzde, çok yüksek güçlü amplifikatörler kadar iyi ve distorsiyonsuz ses veren düşük çıkış gücüne sahip amplifikatörler yapılmaktadır.
Sizlere hatırlatmamız gereken diğer bir noktada, profesyonel cihazların çoğunun, ev tipi cihazlardan üstün olmadıktarıdır. Hatta çoğu ev tipi cihazlar profesyonel cihazlardan daha kalitelidirler.
Ancak aradaki en önemli ayrıcalık, profesyonel 'cihazların daha sağlam yapılı olmaları ve kolay kolay arıza yapmıyacak nitelikte bulunmalarıdır. Böylece, ev tipi cihazlar bir kaç yılda bozulup kullanılamaz duruma gelmelerine karşın, profesyonel cihazlar uzun yıllar güvenle çalışabilmektedir.
Konu: Hi-Fi Nedir? 
Çarş. Haz. 04, 2008 12:34 am
